Δασκάλα ΣΤ2 (47ο Δημ.Σχ. Ηρακλ) : Τελάκη Σοφία
Δασκάλα ΣΤ2 : Τελάκη Σοφία
Ο Αλιάκμονας
Ο Αλιάκμονας (καθ.Αλιάκμων) είναι ποταμός στη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία. Είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδας που πηγάζει σε ελληνικό έδαφος· οι άλλοι μεγάλοι ποταμοί (Έβρος, Νέστος,Στρυμόνας και Αξιός) πηγάζουν σε ξένα εδάφη.
Το όνομα Αλιάκμων είναι σύνθετο και προέρχεται από το άλς (άλας, θάλασσα) και από το άκμων (αμόνι). Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία ο Αλιάκμων ήταν ένας από τους ποτάμιους θεούς, παιδί του Ωκεανού και τηςΤηθύος, κατά την προσφιλή αλληγορική ιδεο-ανθρωπόμορφη αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων επί των γεωλογικών ανακατατάξεων μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα.
Χείμαροι και παραπόταμοι του Αλιάκμονα είναι ο Γράμμος, ο Λαδοπόταμος, ο η Πραμόριτσα, ο Γρεβενίτικος, ο Βενέτικος, ο Σαραντάπορος, ο Τριπόταμοςκαι άλλοι. Σχεδόν σε όλο το μήκος του επί του νομού Κοζάνης σχηματίζει την τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου η οποία δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή τουομώνυμου φράγματος. Πάνω από τη λίμνη βρίσκεται η γέφυρα της Λίμνης Πολυφύτου, τμήμα της εθνικής οδού Αθηνών-Κοζάνης.
Ο Αλιάκμονας διαθέτει 33 είδη ψαριών ενώ ο Αξιός 36. Τα είδη αυτά είναι πέστροφα, τσιπούρα, σαρδέλα,κυπρίνος, λούτσος, μπάφα, χέλι,γριβάδι, γαύρος, γάτος, γόπα, ζαργάνα,φαγκρί, καπόνι, μελανούρι,πεσκανδρίτσα, σκάρος, σπάρος,αθερίνα, μουρμούρα, κουτσομούρα,λαυράκι του γλυκού νερού, τόνος,σολωμός, σμέρνα, δράκαινα,σκυλόψαρο, ροφός, γαλέος, αετός καικαλκάνι. Από αυτά γύρω στα 30 είναι αυτόχθονα και τα υπόλοιπα εισήχθηκαν με ανθρώπινη παρέμβαση. Πολλά από αυτά θεωρούνται σπάνια και ένα, το μαυροτσιρώνι , δε ζει πουθενά αλλού στο κόσμο, είναι δηλαδή ενδημικό. Από αυτά τα είδη των ψαριών τα περισσότερα δεν έχουν εμπορική αξία, παρά μόνο βιολογική καθώς στηρίζουν την τροφική αλυσίδα. Άλλα ψάρια που απαντώνται στον Αλιάκμονα είναι το γριβάδι και η ιριδίζουσα πέστροφα, που δηλώνει πως τα νερά του ποταμού είναι ακόμη καθαρά. Στις εκβολές απαντώνται λίγα χέλια, τα οποία δεν μπορούν να μεταναστεύσουν επειδή εμποδίζονται από τα φράγματα.
Το όνομα Αλιάκμων είναι σύνθετο και προέρχεται από το άλς (άλας, θάλασσα) και από το άκμων (αμόνι). Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία ο Αλιάκμων ήταν ένας από τους ποτάμιους θεούς, παιδί του Ωκεανού και τηςΤηθύος, κατά την προσφιλή αλληγορική ιδεο-ανθρωπόμορφη αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων επί των γεωλογικών ανακατατάξεων μετά τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα.
Μια άλλη εκδοχή είναι και αυτή. Το όνομα βγαίνει από τις δύο λέξεις Αλιά (αλιεία) άκμο(ω)ν(ας) (ακμαζει). Δηλαδή η αλιεία ακμαζει.
Μια αρχαία παράδοση λέει ότι όσα πρόβατα έπιναν νερό από τον Αλιάκμονα άλλαζαν χρώμα και γίνονταν λευκά.
Ο Αλιάκμονας είναι το μακρύτερο ποτάμι της Ελλάδας και βρίσκεται εξ'ολοκλήρου σε Ελληνικό έδαφος με συνολικό μήκος 297 ή 322 χλμ.
Ο Αλιάκμονας, πριν γίνει το φράγμα της εκτροπής του κοντά στο χωριό Αγία Βαρβάρα στα μέσα της δεκαετίας του 1950, δεν είχε σταθερή (πεδινή) κοίτη. Συχνά πλημμύριζε και σχημάτιζε εκτεταμένα έλη. Νωπή παραμένει στη μνήμη των παλιότερων κατοίκων της περιοχής (Βέροιας, Αλεξάνδρειας) η καταστρεπτική του μανία κατά το Δεκέμβριο του 1935.
Ο ποταμός πηγάζει στο Γράμμο , στα σύνορα της χώρας με την Αλβανία, και εκβάλλει στο Αιγαίο Πέλαγος μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της Κατερίνης. Περνάει από τους νομούς Καστοριάς, Κοζάνης, Γρεβενών, Ημαθίας και Πιερίας και χύνεται στο Θερμαϊκό κόλπο.
Ο Αλιάκμονας διαθέτει 33 είδη ψαριών ενώ ο Αξιός 36. Τα είδη αυτά είναι πέστροφα, τσιπούρα, σαρδέλα,κυπρίνος, λούτσος, μπάφα, χέλι,γριβάδι, γαύρος, γάτος, γόπα, ζαργάνα,φαγκρί, καπόνι, μελανούρι,πεσκανδρίτσα, σκάρος, σπάρος,αθερίνα, μουρμούρα, κουτσομούρα,λαυράκι του γλυκού νερού, τόνος,σολωμός, σμέρνα, δράκαινα,σκυλόψαρο, ροφός, γαλέος, αετός καικαλκάνι. Από αυτά γύρω στα 30 είναι αυτόχθονα και τα υπόλοιπα εισήχθηκαν με ανθρώπινη παρέμβαση. Πολλά από αυτά θεωρούνται σπάνια και ένα, το μαυροτσιρώνι , δε ζει πουθενά αλλού στο κόσμο, είναι δηλαδή ενδημικό. Από αυτά τα είδη των ψαριών τα περισσότερα δεν έχουν εμπορική αξία, παρά μόνο βιολογική καθώς στηρίζουν την τροφική αλυσίδα. Άλλα ψάρια που απαντώνται στον Αλιάκμονα είναι το γριβάδι και η ιριδίζουσα πέστροφα, που δηλώνει πως τα νερά του ποταμού είναι ακόμη καθαρά. Στις εκβολές απαντώνται λίγα χέλια, τα οποία δεν μπορούν να μεταναστεύσουν επειδή εμποδίζονται από τα φράγματα.
Tο ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα
Ήταν ένας ποταμός
ο πιο ευτυχισμένος ποταμός του κόσμου. Είχε την αρχή αρχή αρχή του σε μιαν απάτητη βουνοκορφή και το τέλος του σε μια γαλάζια θάλασσα. «Κυλάω» έλεγε το τραγούδι του κάθε μέρα στον ήλιο. «Με το μακρύ μου κορμί πότε τεντωμένο σαν ίσια γραμμή, πότε σαν περισπωμένη και πότε σαν ατέλειωτος μαίανδρος*, κυλάω… Κι όταν είναι πρωί και λάμπω μες στο φως της ημέρας κι όταν είναι βράδυ και σβήνω μες στο σκοτάδι της νύχτας, κυλάω… Γλιστρώντας μέσα από τους μεγαλοπρεπείς ίσκιους των πανύψηλων βουνών, πότε σε τρυφερές κοιλάδες και πότε σε άγρια δάση, κυλάω… Κι όταν η βροχή με πλημμυρίζει κι όταν το χιόνι με παγώνει, κυλάω… Μέσα από φαράγγια, ερημιές, χωριά και πολιτείες κυλάω… Με το χειμώνα, την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο κυλάω... Κι όταν οι αετοί και τα γεράκια |
ξεδιψούν στα νερά μου
κι όταν τ’ αηδόνια και τα σπουργίτια καθρεφτίζονται πάνω μου, κυλάω… Κι όταν τα κλαδιά της πλατανιάς με κρύβουν να μη φαίνομαι κι όταν τα χορταράκια παραμερίζουν να περάσω, κυλάω.. Κι όταν γλιστρώ σε στρογγυλεμένα χαλίκια κι όταν κατρακυλώ σε απότομους βράχους, κυλάω… Κι όταν είμαι ήμερος κι όταν γίνομαι χείμαρρος, κυλάω… κυλάω… κυλάω… Κι είμαι τόσο ευτυχισμένος γι’ αυτό…» «…Μα πιο πολύ είμαι ευτυχισμένος γιατί εκεί, στην άκρη του ταξιδιού μου, με περιμένει με ολάνοιχτη την πελώρια αγκαλιά της η αγαπημένη μου η Θάλασσα. Γι’ αυτό κι εγώ τρέχω έτσι γρήγορα και ποτέ δε σταματώ. Γιατί βιάζομαι κοντά της να φτάσω κι εκεί, στο πλάι της, στην αμμουδιά της, να σταματήσω και να χυθώ».
Μάρω Λοΐζου, Το Ποτάμι τρέχει
να συναντήσει τη Θάλασσα, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 1999 (διασκευή) Eικονογράφος: Xρήστος Kάλφας |
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)